Steunhart als laatste redmiddel: uniek LVAD-programma bestaat 12,5 jaar

Patiënten met ernstig hartfalen waarbij geen enkele andere behandeling meer mogelijk is, hebben in het LUMC de mogelijkheid om een steunhart te laten plaatsen als eindtherapie. Zonder deze zogeheten Left Ventricular Assist Device (LVAD) zouden deze mensen waarschijnlijk allemaal op korte termijn overlijden. Het unieke LVAD-programma bestaat nu 12,5 jaar

Foto: Diny van der Jagt (midden) heeft een steunhart. Met links van haar cardioloog Saskia Beeres en rechts verpleegkundig specialist Dounia Laaroussi-den Hartog.

Een LVAD is een mechanisch steunhart dat de linkerkamer ondersteunt bij het rondpompen van bloed. Het implantaat wordt tijdens een operatie op het hart geplaatst. De LVAD is verbonden met een aandrijflijn, die door de huid naar buiten gaat. Oplaadbare batterijen voorzien het steunhart van stroom. Met een LVAD verbetert de conditie van de patiënt, waardoor die het leven weer kan oppakken.

Oorspronkelijk werd een LVAD in Nederland voornamelijk gebruikt om het falende hart tijdelijk te ondersteunen als brug naar transplantatie. In 2010 startte het LUMC als eerste in Nederland een LVAD-programma speciaal voor patiënten die niet in aanmerking komen voor harttransplantatie, bijvoorbeeld vanwege een andere (recente) ziekte. Deze zomer vieren we dat dit unieke programma 12,5 jaar bestaat. Dit doen we in het bijzonder met hartpatiënt Diny van der Jagt. Zij kreeg 12,5 jaar geleden als een van de eerste patiënten een blijvend steunhart in het LUMC.

Leven gered dankzij LVAD

Van der Jagt was in mei 2010 in de sportschool toen ze vanuit het niets een hartinfarct kreeg. Ze werd overgebracht naar een ziekenhuis in Eindhoven, waar ze drie weken in coma lag. Ze ontwaakte, maar haar hart was heel zwaar beschadigd. Omdat ze in de jaren daarvoor een melanoom had gehad, kwam ze niet in aanmerking voor een harttransplantatie. Van der Jagt ging ervanuit dat ze snel zou komen te overlijden.

Totdat haar Tilburgse arts haar doorverwees naar het LUMC, waar ze hoorde van het LVAD-eindtherapieprogramma. "Toen ik in Leiden kwam, had een man voor mij – als eerste persoon in Nederland – een blijvend steunhart gekregen. Dat was heel goed gegaan. Daarna vroegen ze mij of ik ook openstond voor een LVAD. Natuurlijk was mijn antwoord ja. Bovendien had ik ook niet veel keus", vertelt Van der Jagt.

'Wat we deden was revolutionair'

Cardioloog Saskia Beeres: "Wat we destijds deden was revolutionair. De behandeling als eindtherapie werd toen niet vergoed door de zorgverzekeraar, waardoor het LUMC de hele behandeling zelf moest betalen. Mede vanwege onze goede resultaten is sinds 2015 LVAD-implantatie als eindtherapie opgenomen in het basispakket. Daar mogen we trots op zijn."

Het steunhart redde het leven van Van der Jagt. Ruim 12,5 jaar later gaat het nog steeds heel goed met haar. "Boven verwachting", zo zegt ze het zelf. Behalve zwemmen en in bad gaan (vanwege de kans op een infectie) kunnen patiënten met een steunhart weer een normaal leven leiden. Zo ook Van der Jagt: "Ik fiets weer, ga naar het winkelcentrum en werk weer in de tuin. Ik heb mijn vrijheid en de lol in het leven teruggekregen", zegt ze.

Steunhart slijt niet

De vrouw blijft in principe nergens meer voor thuis. Onlangs is ze met haar dochter nog met het vliegtuig op vakantie naar Italië gegaan. Bang dat de batterijen bijvoorbeeld een keer kapot of ineens leeg zijn, is ze niet. "Ik heb altijd nog een reserve bij me", zegt ze. De twee oplaadbare batterijen gaan elk 7 uur mee. Als de een leeg is, neemt de ander het over.

Het steunhart gaat in principe een leven lang mee. Beeres: "Omdat ze geen mechanische onderdelen hebben die tegen elkaar draaien, slijten ze nagenoeg niet." Verdere ontwikkeling van de LVAD's is wel gewenst. "Waar we echt op wachten is dat ze draadloos kunnen opladen. Dan ben je van die stekker af en ben je nog mobieler", zegt de cardioloog. Op dit moment is de techniek voor draadloze batterijen nog niet zover. Hoe dan ook zijn de huidige LVAD’s ontzettend waardevol voor patiënten als Van der Jagt. "Absoluut", zegt ze. "Anders was ik er al 12,5 jaar niet meer geweest."

Het hele artikel staat ook op de website van het LUMC. 

Bekijk ook onze nieuwste informatieve video over het steunhart: